Czy znacie historię czerwonego Fiata 600 który okazał się być Zastavą 750?!
Kiedyś przez przypadek znalazłem zdjęcie ciekawego pomnika w Osijeku. Mały czerwony Fiacik wgniata w ziemię czołg – widok dosyć niecodzienny. Postanowiłem zgłębić temat i dotarłem do filmu:
Pewnie nie wszyscy pamiętają jaki był kontekst tego zdarzenia. W maju 1991 roku, w wyniku referendum ponad 90% Chorwatów opowiedziało się za odłączeniem od Jugosławii. Wojska federalne zareagowały natychmiast, dając pokaz siły m.in. na ulicach Osijeka. Ostatecznie Chorwacja ogłosiła niepodległość, jednak Serbowie zamieszkujący tereny nowego państwa nie mogli się z tym pogodzić i utworzyli Serbską Republikę Krajiny (nie uznaną przez inne państwa). Rozpoczęła się regularna wojna, zakończona dopiero w 1995 roku podpisaniem Układu w Dayton.
Co ciekawe, na tablicy znajdującej się obok pomnika umieszczono krótką notkę w dwóch językach. W wersji niemieckiej pojawia się określenie Fićo czyli potoczna nazwa Zastavy 750 funkcjonująca jeszcze w Jugosławii (coś jak nasz „Maluch”). Jednak w wersji angielskiej pojawia się już „czerwony Fiat”. Jest to oczywisty błąd, a Fićo nie nawiązuje do Fiata tylko do bohatera komiksu ukazującego sie na łamach gazety Borba, pod koniec lat pięćdziesiątych.
Rozruchy w Osijeku 26.06.1991
Osijek – dokładna lokalizacja pomnika:
